केन्द्र ५.: प्राकृतिक संसाधन र प्रविधि नीति केन्द्र

कृषि, चिकित्सा, उद्योग, प्राकृतिक स्रोत, वातावरण, जैविक विविधतासहितका क्षेत्रमा नवप्रवर्तन, प्रविधि र विज्ञानको प्रयोगमार्फत प्रतिस्पर्धात्मक, दिगो र तीव्र वृद्धि तथा विकासमा सहयोग पुर्याउनु यस केन्द्रको समग्र उद्देश्य हो। यस केन्द्रलाई निम्नानुसारका तीन एकाइहरूमा विभाजन गरिएको छ:

५.१ कृषि तथा प्राकृतिक स्रोत एकाइ

यस एकाइले कृषि र पशुपन्छी झेत्रको आधुनिकीकरण, खाद्य सुरक्षा, कृषकहरुको कल्याण, कृषि सूचनाप्रणाली, वनजंगलको दिगो प्रयोग, जल, जमिन तथा खनिज र अन्य प्राकृतिक स्रोतलगायतका विषयमा अध्ययन अनुसन्धान गरी राष्ट्रिय नीति प्रक्रियामा योगदान गर्दछ ।

५.२ पर्यावरण, वातावरण तथा जलवायु परिवर्तन एकाइ

यस एकाइले पर्यावरणीय सेवा, जैविक विविधता, जल तथा वायु, रसायन तथा फोहोर व्यवस्थापन, वातावरणीय संरक्षण र संवर्द्धन, जलवायु परिवर्तन तथा अनुकूलन, चक्रीय र हरित अर्थव्यवस्था, दिगो उत्पादन र उपभोग जस्ता विषयहरूमा अध्ययन गरी राष्ट्रले अङ्गीकार गर्ने तथा राष्ट्रिय नीति प्रक्रियामा सहयोग गर्दछ।

५.३ विज्ञान, प्रविधि तथा नवप्रवर्तन एकाइ

यस एकाइले वैज्ञानिक क्षमता विकास, सोध, सांस्कृतिक, अनुसन्धान, अध्ययन र सम्बन्धित सूचना प्रणाली, विकासका लागि प्रविधिको विकास र प्रयोग, नवप्रवर्तन र अन्तर्सम्बन्धित विषयहरू, बौद्धिक सम्पत्ति - विज्ञान, प्रविधि, इन्जिनियरिङ, कला र गणित (STEAM) शिक्षाका क्षेत्रमा वैज्ञानिक विश्व परिदृश्यलाई समेत ख्याल गरी राष्ट्रिय नीतिमा सहयोग गर्दछ | राष्ट्रिय नीति प्रक्रियामा योगदान गर्दछन् ।

डा. दीपक कुमार खड्का, वरिष्ठ अनुसन्धानकर्ता